คำศัพท์โลจิสติกส์พื้นฐาน: ทำความเข้าใจ ABC, EOQ, ROP และ

การเข้าใจคำศัพท์พื้นฐานในโลจิสติกส์เป็นสิ่งสำคัญสำหรับคลังสินค้าอย่างมีประสิทธิภาพ นี่คือตัวอย่างที่ละเอียดสำหรับแต่ละคำศัพท์:

1. การจัดการคลังสินค้า ABC (ABC Inventory Classification)

เครื่องคำนวณออนไลน์ การจัดการคลังสินค้า ABC

การจัดการคลังสินค้าแบบ ABC ใช้ในโดยการแบ่งสินค้าตามมูลค่าและความสำคัญ:

  • ประเภท A:
    • ตัวอย่าง: สมมติว่าคุณเป็นผู้จัดการคลังสินค้าที่จัดการสินค้าสำหรับโรงงานผลิตอิเล็กทรอนิกส์และพบว่าวัสดุไฟฟ้าหรือชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์ที่ใช้ในมีมูลค่าสูง เช่น ชิปคอมพิวเตอร์ที่มีราคาสูงและมีการใช้เป็นจำนวนมาก การควบคุมสินค้าประเภท A จำเป็นต้องใช้ระบบการติดตามสินค้าคงคลังที่เข้มงวด เช่น ระบบ (Enterprise Resource Planning) และตรวจนับสินค้าทุกวัน การจัดเก็บจะต้องอยู่ในพื้นที่ที่ปลอดภัยและการจัดซื้อควรทำจากหลายผู้ขายเพื่อป้องกันการขาดแคลนและลดความเสี่ยงด้านราคา
  • ประเภท B:
    • ตัวอย่าง: วัสดุหรืออุปกรณ์ที่มีมูลค่าปานกลาง เช่น เครื่องมือช่างหรืออุปกรณ์เสริมที่ใช้ในการผลิตซึ่งมีการใช้งานบ่อย แต่ราคาน้อยกว่าสินค้าประเภท A การควบคุมจะทำอย่างสม่ำเสมอ แต่ไม่เข้มงวดเท่ากับประเภท A การตรวจนับอาจทำได้ทุกสิ้นเดือน
  • ประเภท C:
    • ตัวอย่าง: วัสดุหรืออุปกรณ์ที่มีมูลค่าต่ำ เช่น น็อตและสกรู หรือวัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ในการบำรุงรักษาและมีปริมาณมาก การควบคุมจะเป็นแบบพื้นฐาน เช่น การจัดเก็บและการตรวจนับอาจทำได้เป็นครั้งคราว เนื่องจากเป็นสินค้าที่มีราคาต่ำและมีจำนวนมาก

การใช้ระบบ ABC ช่วยให้การจัดการคลังสินค้าสามารถมองเห็นที่อาจเกิดขึ้นและทำให้การบริหารจัดการมีประสิทธิภาพมากขึ้น

2. (Economic Order Quantity: EOQ)

เครื่องคำนวณออนไลน์ EOQ

EOQ เป็นวิธีการหาปริมาณการสั่งซื้อที่ทำให้ค่าใช้จ่ายรวมต่ำที่สุด สูตรในการคำนวณ EOQ คือ:

EOQ = สูตร eoq = √ 2 DO / C

ตัวอย่างการคำนวณ EOQ:

  • ข้อมูล:
    • ความต้องการสินค้า (D) = 10,000 หน่วยต่อปี
    • ค่าใช้จ่ายในการสั่งซื้อ (O) = 50 บาทต่อการสั่งซื้อ
    • ค่าใช้จ่ายในการจัดเก็บ (C) = 1 บาทต่อหน่วยต่อปี
  • การคำนวณ: EOQ EOQ= √ 2×10,000×50 ​ ​= √ 1,000,000 ​ = 1,000 หน่วย

การใช้ EOQ จะช่วยให้คุณสั่งซื้อสินค้าตามปริมาณที่ทำให้ค่าใช้จ่ายรวมทั้งการสั่งซื้อและการจัดเก็บต่ำที่สุด

3. จุดสั่งซื้อใหม่ (Reorder Point: ROP)

ROP คือระดับสินค้าคงคลังที่บ่งบอกถึงเวลาที่ควรเริ่มสั่งซื้อสินค้าใหม่เพื่อป้องกันการขาดแคลน การคำนวณ ROP ใช้สูตร:

ROP = เวลานำ × อัตราการใช้สินค้า

ตัวอย่างการคำนวณ ROP:

  • ข้อมูล:
    • อัตราการใช้สินค้า (การใช้ต่อวัน) = 50 หน่วย
    • เวลานำ (Lead ) = 10 วัน
  • การคำนวณ: ROP = 10 × 50 = 500 หน่วย

เมื่อละเอียดในคลังสินค้าลงต่ำกว่า 500 หน่วย คุณควรเริ่มสั่งซื้อสินค้าใหม่เพื่อป้องกันการขาดแคลน

4. สต๊อกเพื่อความปลอดภัย (Safety Stock)

Safety Stock คือปริมาณสินค้าที่เก็บไว้เพื่อป้องกันการขาดแคลนจากความไม่แน่นอนของความต้องการหรือเวลานำ การกำหนด Safety Stock มักจะพิจารณาจากระดับการให้บริการที่ต้องการ เช่น 90%, 95%, หรือ 99%

ตัวอย่างการคำนวณ Safety Stock:

  • ข้อมูล:
    • การเปลี่ยนแปลงในความต้องการสินค้า = 20 หน่วย
    • ความต้องการสินค้าในช่วงเวลานำ = 50 หน่วย
    • ระดับการให้บริการที่ต้องการ = 95%
  • การคำนวณ:
    • ถ้าความผันผวนของความต้องการสินค้าต่อวันคือ 5 หน่วย การกำหนด Safety Stock อาจจะใช้สูตรง่าย ๆ เช่น:
    Safety Stock=ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐานของความต้องการ × Z
    • สมมติค่าเบี่ยงเบนมาตรฐานคือ 5 หน่วย Safety Stock = 5 × 1.645 = 8.225 หน่วย
    • ดังนั้น Safety Stock จะถูกกำหนดไว้ประมาณ 8 หน่วย

ตารางที่สรุปคำศัพท์โลจิสติกส์พื้นฐานแต่ละอัน พร้อมตัวอย่างย่อ ๆ เพื่อความเข้าใจง่าย

คำศัพท์ความหมายตัวอย่างย่อ ๆ
ABC Inventory Classificationการจัดประเภทสินค้าคงคลังตามความสำคัญและมูลค่า แบ่งเป็น A, B, และ C– ประเภท A: ชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์ที่ต้องควบคุมเข้มงวด
– ประเภท B: อุปกรณ์เสริมที่ใช้บ่อยแต่ควบคุมปานกลาง
– ประเภท C: น็อตและสกรูที่มีราคาต่ำและควบคุมน้อย
Economic Order Quantity (EOQ)ปริมาณการสั่งซื้อที่ประหยัด ทำให้ค่าใช้จ่ายรวมในการสั่งซื้อและจัดเก็บต่ำที่สุดการสั่งซื้อสินค้าในปริมาณ 1,000 หน่วยตามสูตร EOQ ช่วยการสั่งซื้อและจัดเก็บสินค้า
Reorder Point (ROP)จุดที่ควรเริ่มสั่งซื้อสินค้าใหม่เพื่อป้องกันการขาดแคลนสินค้าเมื่อสินค้าลงต่ำกว่า 500 หน่วย ควรเริ่มสั่งซื้อใหม่เพื่อให้สินค้าพอเพียงในช่วงเวลานำ ()
Safety Stockปริมาณสินค้าปลอดภัยที่เก็บไว้เพื่อป้องกันการขาดแคลนจากความไม่แน่นอนการเก็บ Safety Stock 8 หน่วยเพื่อป้องกันปัญหาขาดแคลนในกรณีที่ความต้องการเพิ่มขึ้นอย่างไม่คาดคิด

ตารางนี้สรุปข้อมูลที่สำคัญสำหรับแต่ละคำศัพท์ โดยรวมตัวอย่างที่เป็นภาพรวมและชัดเจน เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการเข้าใจเนื้อหาได้อย่างรวดเร็วและง่ายดาย