เบียร์เกม (Beer Game): การเรียนรู้ผ่านเกมจำลองสถานการณ์

เบียร์เกม (Beer Game): การจำลองสถานการณ์การบริหารจัดการซัพพลายเชนที่ได้รับการยอมรับทั่วโลก

เบียร์เกม (Beer Game) คือการจำลองสถานการณ์การบริหารจัดการซัพพลายเชน ( Management Simulation) ซึ่งได้รับการพัฒนาจากภาควิชาการบริหารสโลน (Sloan School of Management) แห่งสถาบันเอ็มไอที (MIT) เกมนี้มีชื่อเสียงในฐานะเครื่องมือฝึกอบรมที่มีประสิทธิภาพในการสอนการผลิตและการกระจายสินค้า (Production and Distribution Management)

วัตถุประสงค์ของเบียร์เกม

วัตถุประสงค์หลักของเบียร์เกมคือการทำให้ต้นทุนของทีมต่ำที่สุดผ่านการจัดการซัพพลายเชนอย่างมีประสิทธิภาพ ต้นทุนที่เกี่ยวข้องประกอบด้วย:

  • ต้นทุนการเก็บของในคลัง (Holding ): 50 บาท/ลัง/สัปดาห์
  • ต้นทุนสินค้าค้างส่ง (Backorder Cost): 100 บาท/ลัง/สัปดาห์

การเล่นเกมจะเน้นการป้องกันการขาดแคลนสินค้า (Stockouts) และการจัดการการเก็บของ () เพื่อให้ต้นทุนรวมต่ำที่สุด

ลักษณะการเล่นเบียร์เกม

เบียร์เกมเล่นบนกระดาน (Board Game) ที่จำลองกระบวนการผลิตและการกระจายสินค้าเบียร์ ผู้เล่นจะถูกแบ่งออกเป็น 4 ส่วนงานหลัก ได้แก่:

  • กลุ่มค้าปลีก (Retailer)
  • กลุ่มค้าส่ง (Wholesaler)
  • กลุ่มกระจายสินค้า (Distributor)
  • กลุ่มโรงงาน (Factory)

เกมนี้ช่วยให้ผู้เล่นได้เรียนรู้การจัดการซัพพลายเชนผ่านการลงมือปฏิบัติ (Hands-on Learning) ซึ่งทำให้เข้าใจปัญหาและแนวทางแก้ไขอย่างลึกซึ้งและสนุกสนาน

คำศัพท์ที่ใช้ในเบียร์เกม

  • Factory (โรงงาน): แหล่งผลิตสินค้า
  • Distributor (ตัวแทนจำหน่าย): กระจายสินค้าและทำธุรกิจซื้อมาขายไป
  • Wholesaler (ค้าส่ง): ตัวแทนจำหน่ายสินค้าในปริมาณมาก
  • Retailer (ค้าปลีก): ร้านค้าที่จำหน่ายสินค้าโดยตรงให้กับลูกค้า
  • Incoming (สินค้าที่กำลังจะเข้ามา): สินค้าที่จะได้รับเข้าคลัง
  • Available (สินค้าคงคลังพร้อมใช้งาน): สินค้าที่พร้อมให้บริการ
  • New Order (ยอดสั่งใหม่): คำสั่งซื้อใหม่ที่เข้ามา
  • To Ship (ยอดรับของที่จะส่ง): ยอดสินค้าที่ต้อง
  • Delivery (การจัดส่ง): สินค้าที่ถูกจัดส่งให้ลูกค้า
  • Backorder (สินค้าค้างส่ง): คำสั่งซื้อที่ยังไม่สามารถจัดส่งได้ทันที
  • Inventory (สินค้าคงเหลือ): ปริมาณสินค้าคงคลังเมื่อสิ้นสุดรอบ
  • Order (ยอดสั่งสินค้า): คำสั่งซื้อสินค้า
  • Holding Cost (ในการถือครองสินค้า): ค่าใช้จ่ายที่เกิดจากการเก็บรักษาสินค้าในคลัง

ตัวอย่างการเล่นเบียร์เกม

1. การเตรียมตัวก่อนเล่น

ก่อนเริ่มเกม ผู้เล่นจะถูกแบ่งออกเป็น 4 ทีม แต่ละทีมจะรับบทบาทตามลำดับดังนี้:

  • Retailer (ค้าปลีก)
  • Wholesaler (ค้าส่ง)
  • Distributor (กระจายสินค้า)
  • Factory (โรงงาน)

แต่ละทีมจะได้รับข้อมูลเกี่ยวกับสินค้าคงคลัง (Inventory) และคำสั่งซื้อ (Orders) ที่มีในบทบาทของตน

2. การตั้งค่ากระดานเกม

เกมจะเล่นบนกระดานที่มีการจำลองกระบวนการผลิตและการกระจายสินค้าแต่ละชั้น:

  • โรงงาน (Factory) ทำหน้าที่ผลิตสินค้าและส่งให้กับตัวแทนจำหน่าย
  • ตัวแทนจำหน่าย (Distributor) รับสินค้าจากโรงงานและส่งให้กับกลุ่มค้าส่ง
  • กลุ่มค้าส่ง (Wholesaler) รับสินค้าจากตัวแทนจำหน่ายและส่งให้กับกลุ่มค้าปลีก
  • กลุ่มค้าปลีก (Retailer) ขายสินค้าให้กับลูกค้าสุดท้าย

3. การเริ่มต้นรอบการเล่น

เกมแบ่งเป็นหลายรอบ (Rounds) แต่ละรอบมีขั้นตอนดังนี้:

  1. รับคำสั่งซื้อ (Receive Orders):
    • กลุ่มค้าปลีกจะวางคำสั่งซื้อของตนเองสำหรับสินค้าในรอบนั้น
    • กลุ่มค้าส่งและตัวแทนจำหน่ายจะบันทึกคำสั่งซื้อจากกลุ่มค้าปลีกและส่งต่อไปยังระดับถัดไป
    • โรงงานจะรับคำสั่งซื้อทั้งหมดจากตัวแทนจำหน่าย
  2. การจัดส่งสินค้า (Order Fulfillment):
    • โรงงานผลิตและจัดส่งสินค้าไปยังตัวแทนจำหน่าย
    • ตัวแทนจำหน่ายจัดส่งสินค้าต่อไปยังกลุ่มค้าส่ง
    • กลุ่มค้าส่งจัดส่งสินค้าสุดท้ายไปยังกลุ่มค้าปลีก
  3. การจัดการคลังสินค้า (Inventory Management):
    • ทุกระดับต้องตรวจสอบสินค้าคงคลัง (Inventory) และต้นทุนที่เกิดขึ้น (Holding Costs)
    • คำนวณค่าใช้จ่ายจากสินค้าค้างส่ง (Backorder Costs) หากไม่สามารถจัดส่งตามคำสั่งได้ทันที
  4. การวิเคราะห์ต้นทุน (Cost Analysis):
    • วิเคราะห์ต้นทุนรวมที่เกิดขึ้นจากการถือครองสินค้าและการขาดส่งสินค้า
    • ประเมินผลการดำเนินงานของทีมและหารือเกี่ยวกับวิธีการปรับปรุง

4. การประเมินผล

หลังจากการเล่นแต่ละรอบ:

  • การอภิปราย: ทุกทีมจะมาร่วมอภิปรายเกี่ยวกับปัญหาที่พบ และวิธีการที่ใช้ในการแก้ไข
  • การวางแผน: แต่ละทีมจะวางแผนการดำเนินงานสำหรับรอบถัดไป โดยการปรับกลยุทธ์ตามปัญหาและผลลัพธ์ที่ได้รับ

5. การสิ้นสุดเกม

เมื่อเกมสิ้นสุดลง จะมีการคำนวณต้นทุนรวมทั้งหมดที่เกิดขึ้นตลอดช่วงเวลาในการเล่น:

  • การประเมินผล: ทีมที่มีต้นทุนรวมต่ำที่สุดจะถือว่าเป็นผู้ชนะ
  • การสรุปบทเรียน: การอภิปรายเกี่ยวกับบทเรียนที่ได้เรียนรู้จากเกม และวิธีการที่สามารถนำไปใช้ในการบริหารจัดการซัพพลายเชนในโลกจริง

ตารางข้อดี ข้อเสีย ประโยชน์ และค่าใช้จ่ายของการเล่นเบียร์เกม

หมวดหมู่รายละเอียด
ข้อดี1. การเรียนรู้แบบลงมือปฏิบัติ: ช่วยให้ผู้เล่นเข้าใจปัญหาการจัดการซัพพลายเชนได้อย่างลึกซึ้งและเป็นรูปธรรม
2. การพัฒนาทักษะการทำงานเป็นทีม: ผู้เล่นต้องทำงานร่วมกันเพื่อจัดการการผลิตและการกระจายสินค้า
3. การเรียนรู้การตัดสินใจภายใต้ความกดดัน: การเล่นเกมช่วยให้ผู้เล่นได้ฝึกการตัดสินใจและการวางแผนในสถานการณ์จริง
4. การสร้างความตระหนักถึงปัญหาในซัพพลายเชน: ช่วยให้เข้าใจถึงปัญหาที่เกิดจากความไม่ประสานงานระหว่างชั้นของซัพพลายเชน
ข้อเสีย1. ความซับซ้อน: เกมอาจมีความซับซ้อนและยากต่อการทำความเข้าใจสำหรับผู้เล่นใหม่
2. การใช้เวลานาน: เกมอาจใช้เวลานานในการเล่นและทำความเข้าใจ
3. ความจำกัดของการจำลอง: เกมอาจไม่สามารถจำลองสถานการณ์จริงได้ครบถ้วน
4. ในการเกิดความขัดแย้ง: อาจเกิดความขัดแย้งระหว่างสมาชิกทีมในระหว่างการเล่น
ประโยชน์1. เพิ่มความเข้าใจในกระบวนการซัพพลายเชน: ช่วยให้เข้าใจการจัดการซัพพลายเชนจากมุมมองที่ต่างออกไป
2. พัฒนาทักษะการวิเคราะห์และการวางแผน: เกมนี้ช่วยให้พัฒนาทักษะในการวิเคราะห์ข้อมูลและการวางแผนการจัดการ
3. การฝึกทักษะการสื่อสาร: เสริมสร้างทักษะการสื่อสารและการทำงานร่วมกันในทีม
4. การจัดการความเสี่ยง: ช่วยให้เรียนรู้การจัดการความเสี่ยงในกระบวนการจัดการซัพพลายเชน
ค่าเสียเวลา1. เวลาในการเตรียมการ: ต้องใช้เวลาสำหรับการเตรียมการตั้งค่าเกมและการอธิบายกฎเกณฑ์
2. เวลาในการเล่น: เกมอาจใช้เวลาหลายชั่วโมงในการเล่น ขึ้นอยู่กับขนาดของกลุ่มและระดับความซับซ้อน
3. เวลาในการประเมินผล: ต้องใช้เวลาสำหรับการวิเคราะห์ผลลัพธ์และอภิปรายเพื่อสรุปบทเรียน
4. ความต้องการทรัพยากร: ต้องใช้ทรัพยากรในรูปแบบของอุปกรณ์เกม และอาจต้องการผู้เชี่ยวชาญในการอธิบายวิธีการเล่น

เหตุผลที่นักเรียนและนักศึกษาควรเรียนรู้หรือเล่นเบียร์เกม

การเรียนรู้หรือเล่นเบียร์เกม (Beer Game) สำหรับนักเรียนและนักศึกษาในสาขามีความสำคัญอย่างไรบ้าง นี่คือเหตุผลว่าทำไมการเรียนรู้หรือเล่นเบียร์เกมจึงมีความสำคัญ:

  1. การเข้าใจทฤษฎีที่เป็นรูปธรรม
    เบียร์เกมเป็นเครื่องมือที่ช่วยให้เข้าใจทฤษฎีการจัดการซัพพลายเชนอย่างลึกซึ้ง โดยการทำให้เห็นภาพการทำงานจริงของกระบวนการซัพพลายเชน ซึ่งจะช่วยให้การเรียนรู้ทฤษฎีเป็นเรื่องที่เข้าใจง่ายขึ้นและมีความหมาย
  2. การพัฒนาทักษะการตัดสินใจ
    การเล่นเบียร์เกมช่วยฝึกทักษะในการตัดสินใจและการวางแผน โดยเฉพาะในสถานการณ์ที่มีความไม่แน่นอนและความกดดัน ซึ่งเป็นทักษะที่สำคัญในด้านการจัดการซัพพลายเชน
  3. การเรียนรู้การทำงานเป็นทีม
    เกมนี้เน้นการทำงานร่วมกันในทีมซึ่งจำเป็นต้องประสานงานและสื่อสารอย่างมีประสิทธิภาพ นี่เป็นทักษะที่สำคัญในและการจัดการซัพพลายเชน
  4. การตระหนักถึงปัญหาในกระบวนการซัพพลายเชน
    เบียร์เกมช่วยให้เห็นปัญหาที่เกิดจากความไม่ประสานงานและความล่าช้าในกระบวนการซัพพลายเชน ซึ่งสามารถนำไปปรับปรุงในกระบวนการจริงได้
  5. การเสริมสร้างความเข้าใจเชิงระบบ
    เกมนี้ช่วยให้เห็นภาพรวมของระบบซัพพลายเชนและความสัมพันธ์ระหว่างแต่ละชั้นของกระบวนการ ทำให้เข้าใจถึงที่มีต่อระบบทั้งหมด
  6. การฝึกทักษะการวิเคราะห์
    การเล่นเบียร์เกมต้องการการวิเคราะห์ข้อมูลและการประเมินผลการดำเนินงาน ซึ่งช่วยพัฒนาทักษะในการวิเคราะห์ที่จำเป็นสำหรับการจัดการซัพพลายเชน

ข้อควรพิจารณา

  • เวลาและทรัพยากร
    การเล่นเบียร์เกมอาจใช้เวลานานและต้องการทรัพยากรในการเตรียมการและการเล่น ดังนั้นจึงควรพิจารณาว่าการเล่นเกมนี้คุ้มค่ากับเวลาและทรัพยากรที่ใช้หรือไม่
  • ความซับซ้อนของเกม
    สำหรับนักเรียนที่ไม่มีพื้นฐานด้านการจัดการซัพพลายเชนอาจพบว่าการเล่นเบียร์เกมมีความซับซ้อนและอาจต้องการการอธิบายและการสนับสนุนเพิ่มเติม