การควบคุมสินค้าคงเหลือ (just-in-time lnventory and manufacturing) หมายถึง วิธีการควบคุมสินค้าแบบทันเวลา ซึ่งสินค้าและวัตถุดิบจะถูกส่งไปให้ในช่วงเวลาก่อนที่สินค้าหรือวัตถุดิบ นั้นไปใช้ในการผลิต ทำให้ไม่ต้องเก็บสินค้าคงคลังไว้เป็นเวลานาน โดยมุ่งเน้นการไม่จัดเก็บสำรองสินค้าคงเหลือทุกชนิดหรือมีปริมาณสินค้าคงเหลือเป็นศูนย์ (Zero Stock) หรือน้อยที่สุดเท่าที่จาเป็น
การดำเนินงานตามระบบการผลิตแบบทันเวลา (jit – just-in-time) นั้น จะมีลักษณะสาคัญที่แตกต่างไปจาก ระบบการผลิตโดยทั่วไป 7 ประการดังนี้
- 1.การจัดผังโรงงานโดยมุ่งผลิตภัณฑ์เป็นหลัก (Product-oriented plant layout)
- 2.การลดปริมาณสินค้าคงเหลือ (Reducing inventory)
- 3.การลดระยะเวลาในการเตรียมการผลิต (Reducing setup time)
- 4.การมุ่งเน้นให้พนักงานมีความสามารถหลากหลาย (Striving for multiskilllabor)
- 5.การใช้ระบบการผลิตแบบดึง (Using pull manufacturing system)
- 6.การมุ่งเน้นกระบวนการผลิตที่ไม่มีข้อผิดพลาด (Striving for zero defects)
- 7.การเป็นหุ้นส่วนกับผู้จาหน่ายปัจจัยการผลิต (Emphasizing supplierspartnering)
