คำศัพท์ลีน (Lean Terms) ที่คุณต้องรู้: สรุปจบ เข้าใจทันที!

ตารางเปรียบเทียบคำศัพท์ลีนที่สำคัญในแบบที่ชัดเจนและเข้าใจง่าย

คำศัพท์คำอธิบายความสำคัญ
Andonสัญลักษณ์ที่ใช้สื่อถึงปัญหาของเครื่องจักร เช่น ระบบไฟที่แสดงสถานะของเครื่องจักรExpertise: ช่วยในการแจ้งปัญหาทันที, Authoritativeness: เป็นเครื่องมือที่ใช้ใน
Autonomation ()การหยุดการผลิตเมื่อเกิดปัญหาโดยอัตโนมัติ ทั้งจากคนหรือเครื่องจักรTrustworthiness: ช่วยป้องกันข้อผิดพลาดใน, Experience: เป็นส่วนสำคัญของระบบการผลิตแบบ
Bottleneckกระบวนการที่จำกัดของระบบ โดยมีรอบเวลาช้าที่สุดหรือกำลังการผลิตต่ำที่สุดExpertise: ช่วยในการวิเคราะห์และแก้ไขปัญหาการผลิต, Authoritativeness: ใช้ในการปรับปรุงประสิทธิภาพการผลิต
Cellular Manufacturingการจัดผังโรงงานเพื่อให้การไหลของงานดีขึ้น โดยวางเครื่องจักรตามลำดับการผลิตTrustworthiness: ช่วยการผลิต, Experience: เป็นแนวทางการจัดระเบียบที่สำคัญในการผลิต
Change Agentผู้นำในการเปลี่ยนแปลงแนวคิดลีนในองค์กร เช่น ลีนมาเตอร์ (Lean Master)Expertise: ช่วยในการนำการเปลี่ยนแปลง, Authoritativeness: มีบทบาทสำคัญในการดำเนินการปรับปรุงลีน
Changeoverการปรับตั้งเครื่องจักรเพื่อเปลี่ยนรุ่นในการผลิตExperience: เป็นกระบวนการที่จำเป็นในกระบวนการผลิต, Trustworthiness: ลดเวลาในการเปลี่ยนรุ่นผลิต
Changeover Timeเวลาที่ใช้ในการเปลี่ยนรุ่นการผลิต ตั้งแต่การผลิตชิ้นงานตัวสุดท้ายจนถึงเริ่มการผลิตชิ้นงานดีตัวแรกExpertise: สำคัญในการวัดและลดเวลาเปลี่ยนรุ่น, Trustworthiness: ช่วยในการปรับปรุงกระบวนการผลิต
Cycle Timeความถี่ของเวลาที่ชิ้นงานผลิตเสร็จทุกๆ หนึ่งชิ้น รวมเวลาที่ใช้ในการผลิตจริง, การเตรียมการ, และการหยิบชิ้นงานเข้าและออกจากเครื่องจักรExperience: ใช้ในการวัดประสิทธิภาพการผลิต, Authoritativeness: ช่วยในการวิเคราะห์ความเร็วการผลิต
Downtimeเวลาของการผลิตที่สูญเสียไป ไม่ว่าจะเป็นการวางแผนล่วงหน้าหรือไม่ได้วางแผนExpertise: สำคัญในการลดเวลาที่สูญเสีย, Trustworthiness: ช่วยในการวิเคราะห์สาเหตุของปัญหาการผลิต
Dock To Dockระยะเวลาตั้งแต่วัตถุดิบเข้าคลังจนออกไปเป็นสินค้าสำเร็จรูปExperience: ใช้ในการวัดการหมุนเวียนสินค้าคงคลัง, Trustworthiness: ช่วยในการจัดการสต็อกสินค้า
Efficiencyการบรรลุความต้องการของลูกค้าด้วยการใช้ทรัพยากรในการผลิตน้อยที่สุดExpertise: ใช้ในการประเมินประสิทธิภาพการผลิต, Authoritativeness: สำคัญในการลด
Error Proofingวิธีการที่ช่วยให้พนักงานไม่เกิดความผิดพลาดในการปฏิบัติงาน เช่น Fool Proof, Mistake-ProofingExpertise: ช่วยป้องกันข้อผิดพลาด, Trustworthiness: เป็นเครื่องมือในการควบคุมคุณภาพ
Flow Productionระบบการผลิตที่ Henry Ford ใช้ในปี 1913 เพื่อลดเวลาผลิตรถยนต์Experience: ใช้ในการจัดการกระบวนการผลิต, Authoritativeness: มีประวัติและหลักฐานที่สำคัญ
Gewbaภาษาญี่ปุ่นหมายถึงสถานที่จริงในสายการผลิตExpertise: ใช้ในการระบุสถานที่จริงในกระบวนการผลิต, Trustworthiness: ช่วยในการจัดการและควบคุมกระบวนการผลิต
Heijunkaการปรับเรียบสายการผลิตด้วยการผลิตสินค้าทุกรุ่นทุกวันในปริมาณที่สม่ำเสมอExpertise: ช่วยในการควบคุมปริมาณการผลิต, Trustworthiness: เป็นรากฐานของระบบการผลิตแบบโตโยต้า
Inventoryสินค้าคงคลังประกอบด้วยวัตถุดิบ, สินค้าในกระบวนการผลิต, และสินค้าผลิตเสร็จรอขายExperience: สำคัญในการจัดการสต็อกสินค้า, Authoritativeness: ช่วยในการคำนวณและวิเคราะห์สินค้าคงคลัง
Inventory Turnoverดัชนีวัดการไหลเวียนของสินค้าคงคลังเทียบกับยอดขายExpertise: ใช้ในการวัดประสิทธิภาพการหมุนเวียนของสินค้าคงคลัง, Trustworthiness: ช่วยในการวิเคราะห์ผลผลิต
Just In Time Production (JIT)ระบบการผลิตที่ทำการผลิตตามความต้องการจริง โดยผลิตเฉพาะสิ่งที่ต้องการและปริมาณที่ต้องการExperience: เป็นส่วนสำคัญของระบบการผลิตแบบโตโยต้า, Authoritativeness: ใช้ในการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต
Kaizenการปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง เน้นความง่ายในการปรับปรุงและจำนวนกิจกรรมในการปรับปรุงExpertise: ใช้ในการพัฒนากระบวนการอย่างต่อเนื่อง, Trustworthiness: เป็นหลักการสำคัญในการปรับปรุงกระบวนการ
Kanbanอุปกรณ์สัญลักษณ์ที่ใช้ในการสั่งผลิตหรือเบิกงานAuthoritativeness: เป็นเครื่องมือสำคัญของระบบดึง (Pull ), Experience: ใช้ในการควบคุมการผลิต
Lean Manufacturingระบบการผลิตที่มุ่งเน้นการลดหรือกำจัดโดยการปรับปรุงอย่างต่อเนื่องExpertise: เป็นแนวทางการผลิตที่ช่วยลดต้นทุน, Trustworthiness: ใช้ในการเพิ่มผลิตภาพและความพึงพอใจของลูกค้า
Muda (Waste)กิจกรรมที่ใช้ทรัพยากรแต่ไม่ได้สร้างคุณค่าให้ลูกค้าExpertise: ใช้ในการวิเคราะห์และลดการสูญเปล่า, Trustworthiness: ช่วยในการปรับปรุงกระบวนการ
Mura (Variation)ความไม่สม่ำเสมอในกระบวนการผลิตExpertise: ใช้ในการควบคุมและลดความไม่สม่ำเสมอ, Trustworthiness: ช่วยในการเพิ่มความเสถียรของกระบวนการ
Muri (Overburdened)การทำงานมากเกินกำลังของคนหรือเครื่องจักรExpertise: ใช้ในการลดความลำบากในการทำงาน, Trustworthiness: ช่วยในการจัดการภาระงาน
One Piece Flowการผลิตและเคลื่อนย้ายชิ้นงานเพียงครั้งละหนึ่งชิ้น ลดการรอคอยและสินค้าคงคลังExperience: ใช้ในการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต, Authoritativeness: ช่วยในการลดเวลาการผลิตและคงคลัง
Pull Productionวิธีการควบคุมการผลิตโดยให้กระบวนการผลิตด้านหลังเป็นผู้ของานจากกระบวนการก่อนหน้าExpertise: ช่วยในการควบคุมการผลิต, Authoritativeness: เป็นส่วนสำคัญของระบบ JIT
Point of Use Storageการเก็บชิ้นงานหรืออุปกรณ์ใกล้กับบริเวณที่ต้องการที่สุดExperience: ช่วยในการลดเวลาการค้นหาและการเคลื่อนย้าย, Trustworthiness: เป็นแนวทางการจัดเก็บที่มีประสิทธิภาพ
Red Tagป้ายสีแดงที่บอกถึงไม่ความต้องการสิ่งของนั้นและต้องการให้ย้ายออกจากสายการผลิตExpertise: ใช้ในการจัดการสิ่งของที่ไม่จำเป็น, Trustworthiness: ช่วยในการจัดระเบียบพื้นที่การผลิต
Set Up Reductionกระบวนการลดเวลาที่ใช้ในการเปลี่ยนรุ่นเพื่อการผลิตExpertise: ช่วยในการเพิ่มประสิทธิภาพการเปลี่ยนรุ่น, Trustworthiness: เป็นส่วนสำคัญในการปรับปรุงกระบวนการผลิต
Standardized Workการจัดทำขั้นตอนการทำงานที่แน่นอนสำหรับพนักงานในสายการผลิตExperience: ช่วยในการสร้างมาตรฐานการทำงาน, Authoritativeness: เป็นส่วนสำคัญในการฝึกอบรมพนักงาน
Standard Inventoryปริมาณสินค้าคงคลังที่จำเป็นในการทำให้กระบวนการดำเนินไปอย่างราบรื่นExpertise: ช่วยในการจัดการสต็อกเพื่อประสิทธิภาพ, Trustworthiness: ลดการขาดแคลนและเกินเก็บสินค้าคงคลัง
Takt Timeอัตราความต้องการงานของลูกค้า คำนวณจากเวลาที่มีในการผลิตหารด้วยจำนวนที่ลูกค้าต้องการExpertise: ใช้ในการวางแผนการผลิต, Authoritativeness: ช่วยในการตอบสนองความต้องการของลูกค้า
Three MsMuda, Muri, Mura – สิ่งที่ระบบการผลิตแบบโตโยต้าพยายามกำจัดExpertise: ช่วยในการปรับปรุงกระบวนการผลิต, Authoritativeness: เป็นส่วนสำคัญในการดำเนินการลีน
Value Stream Mappingผังที่แสดงทุกขั้นตอนที่เกี่ยวข้องกับการไหลของวัตถุดิบและข่าวสาร ตั้งแต่การสั่งซื้อจนถึงการจัดส่งExpertise: ใช้ในการวิเคราะห์และปรับปรุงกระบวนการ, Trustworthiness: ช่วยในการวางแผนการผลิต
Visual Managementวิธีการสื่อสารให้คนที่ไม่คุ้นเคยกับกระบวนการผลิตสามารถเข้าใจได้ภายในเวลาอันสั้นด้วยการมองเห็นExpertise: ช่วยในการตรวจสอบและควบคุมคุณภาพ, Trustworthiness: ใช้ในการเพิ่มความเข้าใจในการทำงาน
Work In Process (WIP)ชิ้นงานที่ยังอยู่ระหว่างการผลิตExperience: ช่วยในการจัดการกระบวนการผลิต, Authoritativeness: ใช้ในการวัดประสิทธิภาพและการจัดการการผลิต

คำศัพท์ลีน (lean) พร้อมตัวอย่างการใช้งานที่เข้าใจง่าย:

  • Andon: สัญลักษณ์ที่บ่งบอกถึงปัญหาของเครื่องจักร เช่น ไฟสัญญาณสีแดงที่ติดเมื่อมีข้อผิดพลาดเกิดขึ้นในสายการผลิต
  • Autonomation (Jidoka): การหยุดการผลิตอัตโนมัติเมื่อพบปัญหา เช่น เครื่องจักรหยุดเองเมื่อพบข้อผิดพลาดเพื่อป้องกันการผลิตสินค้าที่มีปัญหา
  • Bottleneck: กระบวนการที่ช้าและจำกัดผลผลิตของระบบทั้งหมด เช่น เครื่องจักรที่ทำงานช้าอาจทำให้กระบวนการทั้งหมดช้าลง
  • Cellular Manufacturing: การจัดเครื่องจักรในรูปแบบเซลล์เพื่อให้กระบวนการผลิตมีความลื่นไหล เช่น การวางเครื่องจักรตามลำดับการผลิตเพื่อให้สะดวกในการเคลื่อนย้ายชิ้นงาน
  • Change Agent: ผู้นำการเปลี่ยนแปลงในองค์กร เช่น Lean Master ที่ช่วยนำแนวคิดลีนไปใช้ในบริษัท
  • Changeover: การปรับเครื่องจักรเพื่อผลิตสินค้าหลายชนิด เช่น การเปลี่ยนจากการผลิตชิ้นส่วนรถยนต์ชนิดหนึ่งไปเป็นอีกชนิดหนึ่ง
  • Changeover Time: เวลาที่ใช้ในการเปลี่ยนรุ่นการผลิต เช่น เวลาที่ใช้ในการปรับเครื่องจักรจากการผลิตรถยนต์รุ่นหนึ่งไปเป็นรุ่นใหม่
  • Cycle Time: เวลาในการผลิตชิ้นงานหนึ่งตัว เช่น เวลาที่ใช้ในการผลิตรถยนต์หนึ่งคัน รวมทั้งเวลาสำหรับการเตรียมและเคลื่อนย้าย
  • Downtime: เวลาในการผลิตที่สูญเสียไป เช่น เวลาที่เครื่องจักรหยุดทำงานซ่อมบำรุง
  • Dock To Dock: ระยะเวลาที่สินค้าหรือวัตถุดิบอยู่ในคลังสินค้าตั้งแต่เข้ามาจนออกไป เช่น การวัดเวลาที่ใช้ในการจัดการสินค้าคงคลัง
  • Efficiency: การใช้ทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพ เช่น การผลิตสินค้าตามความต้องการของลูกค้าโดยใช้วัตถุดิบให้น้อยที่สุด
  • Error Proofing: วิธีการป้องกันความผิดพลาด เช่น การใช้เครื่องมือที่ออกแบบมาเพื่อป้องกันการทำงานผิดพลาด
  • Flow Production: ระบบการผลิตที่ลดเวลาผลิต เช่น การใช้สายการผลิตในโรงงานรถยนต์ที่ทำให้การผลิตมีความรวดเร็วขึ้น
  • Gewba: สถานที่จริงในสายการผลิต เช่น พื้นที่ที่ใช้ในการผลิตและตรวจสอบสินค้าสำเร็จรูป
  • Heijunka: การผลิตสินค้าทุกประเภทในปริมาณที่เท่ากันทุกวัน เช่น การจัดการการผลิตเพื่อให้มีสินค้าทุกชนิดในสต็อกตลอดเวลา
  • Inventory: สินค้าคงคลังที่มีในโรงงาน เช่น วัตถุดิบ, สินค้าในระหว่างการผลิต, และสินค้าสำเร็จรูป
  • Inventory Turnover: การหมุนเวียนสินค้าคงคลัง เช่น การวัดจำนวนรอบที่สินค้าคงคลังถูกขายออกจากคลัง
  • Just In Time Production (JIT): การผลิตตามความต้องการ เช่น การผลิตรถยนต์เมื่อมีคำสั่งซื้อเท่านั้น เพื่อลดการเก็บสต็อก
  • Kaizen: การปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง เช่น การปรับเปลี่ยนวิธีการทำงานเล็กๆ น้อยๆ เพื่อลดเวลาและค่าใช้จ่าย
  • Kanban: เครื่องมือสำหรับการควบคุมการผลิต เช่น การใช้การ์ดหรือสัญลักษณ์เพื่อสั่งการผลิตชิ้นงานใหม่เมื่อสินค้าคงคลังต่ำ
  • Lean Manufacturing: ระบบการผลิตที่มุ่งลดความสูญเปล่า เช่น การจัดการกระบวนการผลิตเพื่อลดต้นทุนและเพิ่มประสิทธิภาพ
  • Muda (Waste): กิจกรรมที่ไม่สร้างคุณค่า เช่น การเก็บสินค้าคงคลังที่ไม่จำเป็น
  • Mura (Variation): ความไม่สม่ำเสมอในกระบวนการผลิต เช่น การผลิตสินค้าด้วยคุณภาพไม่สม่ำเสมอ
  • Muri (Overburdened): การทำงานเกินกำลัง เช่น การที่เครื่องจักรทำงานหนักเกินไปจนเกิดปัญหา
  • One Piece Flow: การผลิตชิ้นงานหนึ่งชิ้นต่อครั้ง เช่น การผลิตรถยนต์แต่ละคันทีละคันเพื่อหลีกเลี่ยงการรอคอย
  • Pull Production: ระบบการผลิตที่ให้กระบวนการถัดไปดึงงานจากกระบวนการก่อนหน้า เช่น การผลิตตามคำสั่งซื้อจริงเพื่อไม่ให้เกินความต้องการ
  • Point of Use Storage: การเก็บอุปกรณ์หรือชิ้นงานใกล้กับจุดที่ใช้ เช่น การวางวัสดุใกล้กับเครื่องจักรที่ใช้เพื่อความสะดวก
  • Red Tag: ป้ายสีแดงเพื่อบอกว่าของไม่จำเป็นต้องใช้อีกต่อไป เช่น การใช้ป้ายสีแดงเพื่อระบุว่าอุปกรณ์ไหนต้องถูกขจัดออก
  • Set Up Reduction: การลดเวลาที่ใช้ในการเปลี่ยนรุ่น เช่น การปรับเครื่องจักรให้พร้อมสำหรับการผลิตรุ่นใหม่ได้รวดเร็วขึ้น
  • Standardized Work: ขั้นตอนการทำงานที่เป็นมาตรฐาน เช่น การกำหนดขั้นตอนการทำงานสำหรับพนักงานในสายการผลิต
  • Standard Inventory: ปริมาณสินค้าคงคลังที่เหมาะสมสำหรับกระบวนการ เช่น จำนวนวัตถุดิบที่ต้องมีในสต็อกเพื่อการผลิตที่ราบรื่น
  • Takt Time: เวลาในการผลิตที่ตรงตามความต้องการของลูกค้า เช่น การคำนวณเวลาที่ต้องใช้ในการผลิตสินค้าหนึ่งชิ้นเพื่อให้ทันตามความต้องการ
  • Three Ms: สิ่งที่ต้องกำจัดในระบบลีน ได้แก่ Muda (Waste), Mura (Variation), และ Muri (Overburdened)
  • Value Stream Mapping: ผังที่แสดงทุกขั้นตอนในกระบวนการผลิต เช่น การวาดแผนภาพเพื่อดูการไหลของวัตถุดิบตั้งแต่การรับวัตถุดิบจนถึงการส่งมอบสินค้า
  • Visual Management: การใช้สัญลักษณ์หรือสีเพื่อสื่อสาร เช่น การใช้ป้ายหรือสีเพื่อให้เข้าใจสถานะการผลิตอย่างรวดเร็ว
  • Work In Process (WIP): ชิ้นงานที่อยู่ระหว่างการผลิต เช่น ชิ้นส่วนที่กำลังถูกประกอบในโรงงาน